Chúng ta đang sống trong thời đại số hóa, công nghệ thông tin 4.0. Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ và khoa học, Y học cổ truyền đang dần được số hóa và công nghệ thông tin hóa với công nghệ sinh học làm cốt lõi. Và khái niệm Y tế thông minh kết hợp thế hệ công nghệ thông tin mới đã xuất hiện.
Y tế thông minh sử dụng thế hệ công nghệ thông tin mới như Internet vạn vật (loT), Dữ liệu lớn (big data), Điện toán đám mây (cloud) và Trí tuệ nhân tạo (AI). Những công nghệ tân tiến này giúp biến đổi hệ thống y tế truyền thống một cách toàn diện, giúp việc chăm sóc người bệnh hiệu quả hơn, thuận tiện hơn và cá nhân hóa hơn.
- Thay đổi mô hình y tế: Từ việc chăm sóc lấy căn bệnh làm trung tâm sang lấy người bệnh làm trung tâm
- Thay đổi về cách hệ thống hóa thông tin: Từ thông tin hóa dữ liệu lâm sàng sang thông tin hóa dữ liệu y tế theo khu vực
- Thay đổi trong quản lý Y tế: Từ quản lý tập chung sang quản lý theo cá nhân hóa
- Thay đổi trong mô hình phòng ngừa và điều trị: Từ tập trung vào điều trị sang tập trung vào y tế dự phòng
Có thể thấy những thay đổi này tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu cá nhân của người bệnh, đồng thời giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả chăm sóc y tế. Hơn nữa những thay đổi còn thể hiện được ngành Y học đang phát triển theo một hướng đầy tích cực và hứa hẹn.
Y tế thông minh ra đời từ khái niệm “Hành tinh thông minh” (Smart planet) do IBM (Armonk, NY, Hoa Kỳ) đề xuất vào năm 2009. Nói một cách đơn giản, Smart Planet là một cơ sở hạ tầng sử dụng các cảm biến để nhận biết thông tin, truyền tải thông tin qua Internet vạn vật ( IoT) và xử lý thông tin bằng siêu máy tính và điện toán đám mây (cloud). Nó có thể điều phối các hệ thống xã hội và tích hợp chúng để quản lý xã hội loài người một cách linh động và chính xác.
Y tế thông minh là hệ thống dịch vụ y tế sử dụng công nghệ, thiết bị y tế như các thiết bị đeo, IoT và smart phone để truy cập thông tin một cách linh hoạt, kết nối mọi người, dữ liệu và tổ chức liên quan đến chăm sóc sức khỏe, sau đó chủ động quản lý và đáp ứng nhu cầu của hệ sinh thái y tế một cách thông minh. Ngoài ra, nền y tế được coi là hiện đại hoàn toàn thể thúc đẩy sự tương tác về y tế, đảm bảo rằng những người tham gia có được dịch vụ mà họ cần; giúp các nhân viên, tổ chức y tế đưa ra các quyết định chính xác và phân bổ nguồn lực hợp lý. Tóm lại, đó chính là giai đoạn cao cấp hơn của việc xây dựng thông tin trong y tế.
Các công nghệ thông tin như IoT, Internet di động, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, 5G, vi điện tử và trí tuệ nhân tạo, trí tuệ nhân tạo tạo sinh cùng với công nghệ sinh học hiện đại tạo thành nền tảng của chăm sóc sức khỏe thông minh.
Một nền công nghệ Y tế phát triển có thể tác động tích cực lên không chỉ đội ngũ y tế mà cả bệnh nhân, bệnh viện và các tổ chức nghiên cứu. Không chỉ dừng lại ở đó, Y tế thông minh còn có những tác động đa chiều lên các hoạt động y tế như phòng ngừa và theo dõi bệnh, chẩn đoán và điều trị, quản lý bệnh viện, ra quyết định về sức khỏe hay nghiên cứu y học.
Họ có thể sử dụng các thiết bị chăm sóc sức khỏe thông minh như thiết bị đeo để theo dõi sức khỏe của mình mọi lúc, mọi nơi, tìm kiếm sự hỗ trợ y tế thông qua trợ lý ảo và từ đó có thể sử dụng các dịch vụ y tế từ xa.
Nhiều hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng thông minh được đưa vào sử dụng để hỗ trợ và cải thiện quy trình chẩn đoán chẩn đoán (ví dụ như chẩn đoán hình ảnh X-quang, cộng hưởng từ MRI). Các bác sĩ giờ đây có thể quản lý thông tin y tế thông qua nền tảng thông tin tích hợp bao gồm Hệ thống quản lý thông tin phòng thí nghiệm, Hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh (PACS), Hồ sơ y tế điện tử (EMR, EHR), v.v. Thậm chí, những ca phẫu thuật có thể đạt được kết quả tốt hơn khi có sự hỗ trợ từ các Robot phẫu thuật.
Công nghệ nhận dạng tần số vô tuyến (Radio Frequency Identification) có thể được sử dụng để quản lý tài liệu nhân sự và chuỗi cung ứng, sử dụng nền tảng quản lý tích hợp để thu thập thông tin và hỗ trợ ra quyết định. Việc sử dụng nền tảng y tế di động có thể nâng cao trải nghiệm của bệnh nhân. Không chỉ có vậy, nhiều cơ sở y tế hiện nay đã trang bị giải pháp Camera thông minh nhằm theo dõi được toàn bộ hoạt động của cơ sở tại cùng 1 thời điểm. Việc trang bị này giúp phát hiện những tình trạng bất thường của bệnh nhân có thể ảnh hưởng đến tính mạng hoặc giúp phân bổ nhân lực hợp lý khi diễn ra tình trạng quá tải.
Có thể sử dụng các kỹ thuật như học máy (machine learning) thay vì sàng lọc thuốc thủ công và tìm ra đối tượng phù hợp bằng cách sử dụng dữ liệu lớn (big data). 2023 chứng kiến sự trỗi dậy của Trí tuệ nhân tạo Tạo sinh (Generative AI). Công nghệ này đã len lỏi trong mọi lĩnh vực, kể cả trong y tế và hứa hẹn sẽ còn tạo tác động lớn, thay đổi xu hướng y tế trong những năm tới.
Thông qua việc sử dụng các công nghệ này, chăm sóc sức khỏe thông minh hay Y tế thông minh có thể giảm đáng kể chi phí và rủi ro của các thủ tục y tế, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực y tế, thúc đẩy sự phát triển của y tế từ xa, tiến đến cung cấp các dịch vụ y tế cá nhân hóa rộng rãi.
Nguồn:
https://moh.gov.vn/tin-lien-quan/-/asset_publisher/vjYyM7O9aWnX/content/y-te-thong-minh
https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/smart-healthcare
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2414644719300508
Top
