Vai Trò của AI trong Sàng Lọc Lao Phổi trong Cộng Đồng

Chất lượng đọc ảnh X-Quang (XQ) là một tiêu chí quan trọng để phát hiện ca lao hoạt động trong cộng đồng và cơ sở y tế. AI giúp tăng tỷ lệ phát hiện bất thường trên phổi nghi lao, cải thiện rõ rệt chất lượng đọc ảnh XQ, và có thể hoạt động như 1 phần mềm độc lập, vượt lên các yếu tố chủ quan có thể ảnh hưởng đến kết quả. Kết quả sàng lọc qua hình phim X-Quang được đánh giá chính xác tới 95%, theo BS Phạm Ngọc Thanh (Trưởng Khoa CĐHA, BV Phổi Hải phòng).

Theo USAID, phần mềm trí tuệ nhân tạo đã giúp phát hiện thêm 38 người có phim chụp XQ ngực bất thường có các dấu hiệu nghi lao tại lần sàng lọc hơn 2.300 người tại bệnh viện Tiền Giang tháng 7/2023. (https://www.usaid.gov/vi/vietnam/news/jul-09-2023-usaid-utilizes-artificial-intelligence-improve-tuberculosis-tb-diagnosis-vietnam). 

Hiện nay, phần mềm AI như DrAid™ Lao Phổi đóng vai trò đặc biệt trong chiến lược 2X - sáng kiến tiếp cận sử dụng XQ lồng ngực và xét nghiệm (XN) Xpert MTB/RIF/ Xpert Ultra/TrueNat để sàng lọc lao phổi tại nhiều địa phương.  

Quy trình sàng lọc lao phổi trong cộng đồng bằng Chiến lược 2X được thực hiện như sau:  

Bước 1. Người tham gia được chụp XQ ngực (trừ người đang mang thai). 

Bước 2. AI sẽ hỗ trợ chẩn đoán - kết quả XQ được phân loại thành: 

• Bất thường nghi lao 
• Bất thường không nghi lao 
• Bình thường 

Bước 3. Dựa vào kết quả XQ:  

• Người có bất thường nghi lao được chỉ định lấy đờm tại chỗ để XN Xpert MTB/RIF hoặc Truenat trong chẩn đoán lao.  
• Người có bất thường không nghi lao được đề xuất đến phòng khám chuyên khoa để khám các bệnh khác. 
• Người có hình ảnh XQ bình thường, hẹn đến khám lại tại tổ lao và chẩn đoán bệnh lao.  
• Người tiếp xúc của BN lao phổi nhạy cảm với thuốc, từ 5 tuổi trở lên, người nguy cơ được tư vấn thực hiện TST, XN tuberculin tiêm trong da để xác định lao tiềm ẩn (Tuberculin skin test).  

Như vậy, DrAid™ Lao Phổi đóng vai trò là cánh tay phải cho các bác sĩ chẩn đoán, giúp giảm thời gian dành cho đọc ảnh 1 ca, từ 15 phút xuống 15 – 20 giây 1 ca. DrAid™ Lao Phổi cũng giúp tiết kiệm chi phí với các ca ảnh chụp lồng ngực hoàn toàn bình thường, do không cần phải xét nghiệm thêm.  

Việc trả kết quả ảnh XQ ngực được thao tác trên điện thoại hoặc máy tính cũng giảm thiểu lượng phim cứng thải ra ngoài môi trường mỗi năm, thay đổi cục diện của ngành chẩn đoán hình ảnh nói chung và hoạt động sàng lọc lao nói riêng.  

Các công nghệ đổi mới như DrAid™ Lao Phổi sẽ tiếp tục củng cố chiến lược 2X với mục tiêu phát hiện, điều trị và dự phòng nhiều ca bệnh lao hơn. Từ đây, sẽ có nhiều người mắc lao phổi được phát hiện và điều trị, hướng đến mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035.